Οι ιστορίες βασίζονται σε αληθινά κλινικά γεγονότα και παρουσιάζονται για ψυχοεκπαιδευτικούς σκοπούς. Το όνομα και τα προσωπικά στοιχεία του ασθενή έχουν τροποποιηθεί για την προστασία της ιδιωτικότητας του και του ιατρικού απορρήτου.
Το άγχος υγείας αποτελεί μια συχνή πρόκληση στη σύγχρονη εποχή, επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινότητα πολλών ανθρώπων. Η συνεχής ενασχόληση με σωματικά συμπτώματα, οι επαναλαμβανόμενοι έλεγχοι της υγείας και η υπερβολική ανησυχία για πιθανές ασθένειες μπορούν να δημιουργήσουν έναν φαύλο κύκλο που επιδεινώνει το αρχικό άγχος. Η περίπτωση του Αλέξανδρου αντικατοπτρίζει τη σύνθετη πραγματικότητα του άγχους υγείας στη σύγχρονη εποχή. Επιπλέον, μέσα από τη συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης, αναδεικνύεται πως η χρήση ενός θεραπευτικού εργαλείου (Ημερολόγιο καταγραφής αυτόματων σκέψεων) της Γνωσιακής Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας συμβάλλει στην κατανόηση και την αντιμετώπιση του άγχους υγείας.
Κλινική Εικόνα
Ο Αλέξανδρος, 30 ετών, προσήλθε στο θεραπευτικό κέντρο μας με συμπτώματα έντονου άγχους υγείας. Εργαζόμενος σε απαιτητική θέση, εμφάνιζε συχνούς ελέγχους των σωματικών του λειτουργιών και επαναλαμβανόμενες ανησυχίες για την υγεία του. Ιδιαίτερα τις βραδινές ώρες, η συνήθεια να ελέγχει το σφυγμό του είχε γίνει σχεδόν καταναγκαστική, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής του. Αυτή η συμπεριφορά είχε εξελιχθεί σε έναν φαύλο κύκλο: όσο περισσότερο έλεγχε, τόσο περισσότερο αγχωνόταν με τα αποτελέσματα.
Θεραπευτική Παρέμβαση
Η καθοριστική στιγμή ήρθε με ένα απλό περιστατικό – μια δυσκολία στην κατάποση ενός κομματιού ψωμιού κατά τη διάρκεια ενός γεύματος. Αυτό που για πολλούς θα ήταν μια στιγμιαία δυσφορία, για τον Αλέξανδρο πυροδότησε μια σειρά έντονων αγχωδών αντιδράσεων. Ωστόσο, αντί να αφήσουμε αυτές τις σκέψεις να εξελιχθούν ανεξέλεγκτα, εισαγάγαμε το Ημερολόγιο Καταγραφής Αυτόματων Σκέψεων ως εργαλείο για την κατανόηση και διαχείριση αυτών των αντιδράσεων. Αυτή η στιγμή αποτέλεσε και την ευκαιρία για μια ουσιαστική θεραπευτική παρέμβαση.
Εφαρμογή του Ημερολόγιου Καταγραφής Αυτόματων Σκέψεων
Το Ημερολόγιο Καταγραφής Αυτόματων Σκέψεων είναι ένα από τα βασικά εργαλεία της Γνωσιακής Συμπεριφορικής Θεραπείας. Επιτρέπει την αναλυτική καταγραφή των σκέψεων που συνοδεύουν τις αγχώδεις αντιδράσεις, μαζί με τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που ακολουθούν. Το ημερολόγιο χρησιμοποιήθηκε αρχικά για να καταγράψει:
- Την Κατάσταση που πυροδότησε το άγχος: Δυσκολία κατάποσης κατά τη διάρκεια γεύματος
- Τις Αυτόματες Σκέψεις: «Κάτι θα έχει κολλήσει», «Μπορεί να πάθω ασφυξία»
- Τα Συναισθήματα: Έντονος φόβος, άγχος και αγωνία (ένταση 100%)
- Τις Συμπεριφορές: Επαναλαμβανόμενος έλεγχος σφυγμού, αναζήτηση ιατρικών πληροφοριών στο διαδίκτυο
Μέσα από την προσεκτική συμπλήρωση του ημερολογίου, ο Αλέξανδρος άρχισε να αναγνωρίζει τα μοτίβα της σκέψης του. Σταδιακά, με την καθοδήγηση, έμαθε να:
- Εξετάζει τα πραγματικά στοιχεία
- Αναζητά εναλλακτικές ερμηνείες
- Αξιολογεί ρεαλιστικά τους κινδύνους
- Βελτιώσει την ικανότητα διαχείρισης αγχογόνων καταστάσεων, αναπτύσσοντας πιο ισορροπημένες αντιδράσεις
Αυτό που έκανε τη συγκεκριμένη παρέμβαση ιδιαίτερα ισχυρή ήταν μια σημαντική συνειδητοποίηση του Αλέξανδρου. Ο πυρήνας του φόβου του δεν ήταν τόσο η σωματική βλάβη, όσο η απώλεια του ελέγχου σε καταστάσεις που αφορούσαν την υγεία του. Η συνειδητοποίηση αυτή επέτρεψε μια πιο στοχευμένη θεραπευτική προσέγγιση, εστιάζοντας όχι μόνο στα συμπτώματα του άγχους αλλά και στις υποκείμενες ανάγκες και ανησυχίες.
Αποτελέσματα
Η συστηματική χρήση του ημερολογίου οδήγησε σε μετρήσιμες αλλαγές:
- Μείωση της έντασης των αυτόματων σκέψεων κατά 40%
- Ανάπτυξη πιο ρεαλιστικών ερμηνειών
- Σταδιακή ελάττωση των συμπεριφορών ελέγχου
- Ανάπτυξη πιο λειτουργικών τρόπων διαχείρισης του άγχους
Η βελτίωση αυτή είχε θετικό αντίκτυπο τόσο στην καθημερινή λειτουργικότητα όσο και στην ποιότητα ζωής του Αλέξανδρου.
Συμπεράσματα
Η ιστορία του Αλέξανδρου καταδεικνύει πώς ένα δομημένο εργαλείο όπως το Ημερολόγιο Καταγραφής Αυτόματων Σκέψεων μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη θεραπεία του άγχους υγείας. Εξετάζοντας συστηματικά τις σκέψεις μας, μπορούμε να αξιολογούμε τις δυσλειτουργικές σκέψεις και να αναπτύσσουμε πιο προσαρμοστικές αντιδράσεις. Η σημασία του ημερολογίου έγκειται στο ότι δεν απορρίπτει απλώς τους φόβους του ατόμου, αλλά προσφέρει ένα πλαίσιο για την κατανόηση και την επεξεργασία τους. Η περίπτωση αυτή υπογραμμίζει τη σημασία της χρήσης δομημένων εργαλείων στη θεραπεία του άγχους υγείας και δείχνει πως η συστηματική προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική βελτίωση της ψυχικής υγείας.
Συγγραφέας: Μαριάννα Τσαντού, Ψυχολόγος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ειδική ψυχολόγος της ομάδας του BipolarLab.com , με εκπαίδευση στο πρόγραμμα κλινικής πρακτικής του BipolarLab.edu.gr.
Επιστημονική επιμέλεια:
Δρ. Ιωάννης Γ. Μάλλιαρης, Ψυχολόγος, Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας, Institute of Psychiatry, King’s College London – Επιστημονικός Υπεύθυνος του BipolarLab.com και της ΕΔΟ.
Πιστοποιημένος Ψυχοθεραπευτής & Εκπαιδευτής στη Γνωσιακή – Συμπεριφορική Θεραπεία από το Beck Institute της Αμερικής.
(Beck Institute CBT Certified Clinician (BICBT-CC))
Το Ημερολόγιο Καταγραφής Αυτόματων Σκέψεων είναι ένα επιστημονικά τεκμηριωμένο εργαλείο της Γνωσιακής Συμπεριφορικής Θεραπείας. Σας παρέχει μια δομημένη προσέγγιση για την καταγραφή και κατανόηση των σκέψεών σας.
Μπορείτε να κατεβάσετε στο παρακάτω link το Ημερολόγιο Καταγραφής Αυτόματων Σκέψεων που θα σας βοηθήσει σε αυτή τη διαδικασία: https://bipolarlab.thinkific.com/products/digital_downloads/automatic-thought-recording-journal
Αν επιθυμείτε περισσότερες πληροφορίες και καθοδήγηση για το πως να ενσωματώσετε αυτές τις πρακτικές στην καθημερινότητά σας, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο +30 6971813232 για να προγραμματίσετε το ατομικό σας ραντεβού!
